CO TO JEST SEPLENIENIE?

CO TO JEST SEPLENIENIE?

Seplenienie (inaczej sygmatyzm) szereg szumiący polega na nieprawidłowej wymowie głosek: sz, ż, cz, dż.

Seplenienie (inaczej sygmatyzm) szereg ciszący polega na nieprawidłowej wymowie głosek: ś, ź, ć, dź.

Seplenienie (inaczej sygmatyzm) szereg syczący polega na nieprawidłowej wymowie głosek: s, z, c, dz.

Wszystkie szeregi: szumiący, ciszący, syczący rozpoczynamy od gimnastyki buzi i języka. Następnie, pokazując prawidłowe ułożenie artykulatorów, próbujemy wywołać kolejne głoski. Gdy nam się to uda, możemy przejść do ćwiczeń utrwalająch dźwięki. Najpierw dokładamy do nich samogłoski. Potem ćwiczymy wymowę w wyrazach – początkowo w nagłosie, następnie w śródgłosie i na końcu w wygłosie. Ostatnim krokiem jest utrwalenie prawidłowego brzmienia głosek w całych zdaniach.

Etap wywołania głosek szeregu szumiącego (sz, ż, cz, dż)

UWAGA! Nie wolno wywoływać wszystkich głosek szeregu szumiącego od razu. Najpierw „sz” musi być dobrze opanowane w różnych pozycjach w wyrazie.
Kolejność wywoływania głosek przy seplenieniu międzyzębowym to: szereg szumiący (sz, ż, cz, dż), potem syczący (s, z, c, dz), na końcu ciszący (ś, ź, ć, dź).
Kolejność wywoływania głosek przy seplenieniu bocznym to: głoska „s”, potem szereg szumiący (sz, ż, cz, dż), potem reszta syczących (z, c, dz), na końcu ciszący (ś, ź, ć, dź).

SZ W lustrze pokazujemy dziecku układ języka i warg. Polecamy zrobić to samo, tzn. unieść język za górne zęby (na wałek dziąsłowy), zęby zewrzeć (zbliżyć ale nie zaciskać) i wargi lekko wysunąć do przodu (ułożyć w ryjek). W takim układzie polecamy dziecku wymawiać podczas wydechu przedłużone sz……

Jeśli są problemy:
– Można pomóc dotykając czubek języka i miejsce za wałkiem dziąsłowym lub unosząc szpatułką język za górne zęby. Zęby zbliżamy i wargi lekko wysuwamy do przodu poprzez naciśnięcie policzków.
– W skrajnych przypadkach można przytrzymać uniesiony język palcem lub szpatułką i polecić dziecku długo dmuchać przez zęby.

Ż Jeśli „sz” wymawiane jest prawidłowo, nie powinno być kłopotu z wymową „ż”. Jeśli są problemy:
– Przykładamy ręce do szyi podczas wybrzmiewania, by wyczuć wibracje dźwięcznej głoski „ż”.
– Wypowiadanie „sz” z przedłużonym „y” i równocześnie kontrolowanie drżenia szyi. Przechodzimy do wypowiadania „szżyyy”, a potem do wypowiadania przedłużonego „ż” w otoczeniu samogłosek ażżża, ażżżo, ażżże itd., skracając wybrzmiewanie do aża, ażo, aże itd.

CZ Jeśli „sz” i „ż” wymawiane są prawidłowo, nie powinno być kłopotu z wymową „cz”. Jeśli są problemy:

– Polecamy dziecku unieść język za górne zęby, za wałek dziąsłowy. Początkowo polecamy wymawiać krótkie „t”, a następnie długie „sz” („t” + „sz” = „cz”), powoli przechodząc do „cz”.

DŻ Jeśli „sz”, „ż”, „cz” wymawiane są prawidłowo, nie powinno być kłopotu z wymową „dż”. Tym bardziej, że niewiele jest wyrazów, w których „dż” występuje.